فیلم کودکان مبتلا به اوتیسم

پس از نمایش این فیلم کوتاه، «تورج» یکی از نوجوانان دارای اوتیسم با خواندن دکلمه ای نشست پرسش و پاسخ را کلید زد و محمود زاده با اشاره به اینکه ایده «درخود» با کمک بیژن میرباقری شکل گرفت، بیان کرد: من فعالیتم در حوزه سینمای کودک است و علاوه بر این پیش تر فیلم هایی درباره سندروم دان و لکنت زبان ساختم. بعد از این هم قصد دارم درباره کودکان بیش فعال فیلم بسازم. وی با اشاره به اینکه اوتیسم بیماری جوانی است که هنوز کسی برایش کاری نکرده است، بیان کرد: به مدت یکسال با کودکان اوتیسمی زندگی کردم و به زودی قرار است 5 نفر از این بچه ها برای اجرای نمایشی که با هم تمرین کردیم روی صحنه تیاتر بروند. امیدوارم بعد از این کودکان مبتلا به اوتیسم از شرایط بهتری برخوردار شوند.

فیلم کودکان مبتلا به اوتیسم

بیژن میرباقری نیز در ادامه این جلسه گفت: در شرایطی که برخی جوانان برای آغاز کار در سینما و دیده شدن، معضلات را دستمایه کار خود قرار می دهند و به بیان مسایلی می پردازند که هیچ نهاد دولتی و اجرایی کاری برایش انجام نمی دهد یک کارگردان جوان هدف را از معضلات به مشکلات تغییر داد تا در سینما بتواند قدم موثری بردارد. در این حوزه نه تنها سینما بلکه همه رسانه های دیداری جفای بزرگی در حق مردم کرده اند. فیلم کوتاه بخش کوچکی از یک رسانه است که با هزینه شخصی ساخته می شود ولی به طور کل باید به این بیماری بیشتر توجه شود. اوتیسم یک جنبه پزشکی دارد به همین خاطر اکثر فیلمسازان به پیدا کردن جنبه های درام آن رغبتی ندارند. «در خود» شاید بتواند بهانه ای شود که سینماگران بیشتری به این مساله توجه نشان دهند.

به نظر من این فیلم کوتاه قابلیت آن را دارد که با اضافه کردن مضامین تخصصی، به یک تله فیلم یا اثر سینمایی بلند تبدیل شود. حمید قاسم زادگان نیز با ذکر اینکه «درخود» از یک پژوهش درست برخوردار است، یادآور شد: من به واسطه حرفه ام با کودکان استثنایی هم سروکار دارم. خوشحالم که می بینم جوانان امروز کارهای بزرگی انجام می دهند. لباس تار مرد عنکبوتی دارای سیستم های اطلاعاتی هوشمندی است که به اسپایدرمن در تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده کمک می کند . این وظیفه دولتی است که کودکان این طیف را معرفی کند و از زیبایی های شان به جامعه بگوید. کارگردان در این فیلم کوتاه تلاش کرد تا نگاه جامعه به این بچه ها عادی شود. بیان مشخصه های یک کودک اوتیسمی به شکلی بود که در ساختار و محتوا درست دیده شد و این نشان می دهد فیلم با پژوهش به اینجا رسیده است.

گریه و خنده های بی دلیل، نگاه نکردن در چشم مخاطب، علاقه نداشتن در به آغوش گرفته شدن و … مشخصه هایی بود که به درستی لحاظ شد. وحدت از نکات برجسته این فیلم کوتاه است. قصه خوب باعث می شود بیننده با اثر همراه شود و در صحنه هایی که مادر با مقاومتش گره در کار می اندازد خیلی خوب نشان داده است. وی افزود: نکته دیگر اینکه مادر سعی می کند تا راهکاری برای ارتباط با کودک پیدا کند اما در رفتار پدر کمتر این همراهی را شاهد هستیم و باید دید چه دلیلی وجود داشت تا این مساله در فیلمنامه به شکلی که دیدیم نگارش شد. آشنایی من با کودکان عادی و استثنایی باعث شد با مادران و پدران متفاوتی روبه رو شوم و سوالم از کارگردان این است که آیا در پژوهش، نوع رفاه اولیای کودکان مبتلا به اوتیسم را اینگونه دیده است؟

اوتیسم یک معضل شهری است که قشرهای متوسط و پایین را هم دربرمی گیرد. امیدوارم در آثار بعدی، کارگردان مجالی برای ارایه راهکار داشته باشد. «در خود» قصه ای روان دارد و بیننده را تا آخر با فیلم همراه می کند و به فکر فرو می برد؛ به تعبیر دیگر بیننده در خود فرو می رود. میرباقری در ادامه این سخنان بیان کرد: این فیلم ما را با فضای ذهنی کودکی که دچار اختلال اوتیسم است آشنا می کند و ما این ویژگی را در سکانسی که بچه با دیدن یک موش در اداره خود را در یک جنگل تصور می کند، می بینیم. این خانواده با اینکه در رفاه اجتماعی به سر می برند اما از فقر دانایی رنج می برند و پیام فیلم به ما می گوید تشخیص زودهنگام این اختلال کمک می کند راحت تر کنترل شود.

دختر هفت ساله این فیلم به ما می گوید همه چیز کمی دیر شده و همین دیر شدن شرایط را بغرنج کرده است. غفاری مدیرعامل انجمن اوتیسم بعد از تشکر برای برگزاری این نشست و توجه اهالی رسانه و سینما به مساله اوتیسم بیان کرد: خوشحالم کارگردانی با این سن کم از اوتیسم حرف می زند. طراحی لباس اسپایدرمن مشکی با توجه به اصول بیومیمتیک صورت گرفته است تا با حرکات طبیعی بدن اسپایدرمن هماهنگ شود . خیلی خوب به این اثر پرداخته شد اما باید کنار یک بچه اوتیسمی زندگی کرد تا رفتارها و نیازهای خانواده آن را شناخت. امیدوارم بعد از این هنرمندان و دوستان رسانه بیشتر به ما کمک کنند تا بچه های اوتیسمی درست به جامعه معرفی شوند. این فیلم اشاره درستی به مساله زمان تشخیص داشت و این خیلی مهم است.

محمودزاده در ادامه بیان کرد: من خیلی اتفاقی با عضو شدن در یکی از صفحات مجازی با اوتیسم آشنا شدم و کم کم به واسطه تیاتر و نمایش توانستم به ایشان نزدیک شوم و یک سری حرکات و رفتارهای شان را از نزدیک شاهد بودم. کودکی بود که ساعت ها به ماشین لباسشویی نگاه می کرد اما عروسک خیمه شب بازی را که برای هر بچه ای جذاب است نمی دید. برای این فیلم به نهادهای زیادی رفتم اما کمکی نکردند. چیزی که در یک انجمن تخصصی اوتیسم توجهم را جلب کرد اینکه پدرها بیشتر عهده دار هزینه بودند و مادران دغدغه بیشتری برای درمان داشتند. ما برای ضبط مجوز فیلمبرداری از یک مدرسه مخصوص را گرفتیم اما دقیقه نود همه چیز لغو شد چون خانواده های بچه ها موافق نبودند تصویر کودکان شان دیده شود.

غفاری در واکنش به این سخنان بیان کرد: من این نوید را می دهم که به زودی با شرایطی که فراهم آورده ایم خانواده ها نسبت به این جریان نگاه درست تری داشته باشند و در همایشی که به زودی برگزار خواهیم کرد از رضامیرکریمی مدیرعامل خانه سینما، مدیران، مسیولان، هنرمندان و هر فردی که بتواند تابلوی اوتیسم باشد دعوت می کنیم تا ما را حمایت کنند چراکه مردم به واسطه هنرمندان راغب می شوند و در راستای شناخت این کودکان می توانند فعالیت های موثرتری هم انجام دهند. قاسم زادگان نیز در ادامه بیان کرد: ما جشنواره فیلم رشد را داریم که این فیلم توانست آنجا موفق شود.  مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، تلویزیون و سایر نهادهایی از این دست باید با دانشجویان و معلمان در تعامل باشند تا این آثار برای کسانی که مخاطب واقعی و کاربردی هستند به نمایش درآید.

کارگردان فیلم کوتاه «درخود» نیز با اظهار گله از نهادهای دولتی گفت: متاسفانه وزارت بهداشت هیچ کمکی به ما نکرد و جالب اینکه هیچ لیستی از انجمن های فعال اوتیسم وجود نداشت. من 2 بار به وزیر بهداشت نامه زدم اما هیچ پاسخی دریافت نکردم. نسیم میرزاده بازیگر این فیلم کوتاه در سخنانی گفت: خوشحالم که کارگردان خیلی درونی و شهودی به من اعتماد کرد. من خارج از حوزه کاری، علاقه و دغدغه فراوانی نسبت به بچه ها دارم و این نقش کاملا هم راستا با درونیات من بود. به خاطر مشکلاتی که دوستان ذکر کردند من هم نتوانستم با خانواده های اوتیسمی ارتباط مستقیم داشته باشم در صورتی که اگر این امکان فراهم می شد می توانستم حس شان را عمیق تر درک کنم.

امیدوارم در فرصت های بعدی چنین رویدادی به شکل بهتر برایم اتفاق بیفتد. مجید قناد مجری برنامه های کودک نیز در ادامه این برنامه روز معلم را تبریک گفت و افزود: خوشحالم که رسانه ها از این طریق وارد عمل شدند و مساله ای به این مهمی را پوشش می دهند. «درخود» فیلمی درباره کودک است نه برای کودک. اول بزرگتر ها باید با یک سری مسایل آشنا شوند و بعد به بچه ها برسیم. صدا و سیما، مجریان و همه کسانی که جلوی دوربین می روند یا تصمیم گیرنده و مسیول هستند باید یک چیزهایی آموزش ببینند تا بتوانند به درستی هم آموزش دهند. این فیلم بسیار آموزنده بود و من را یاد یک خاطره انداخت.

یکی از دفعاتی که برنامه اجرا می کردم متوجه شدم کودکی که در صحنه حضور دارد ناله می کند. کمی دقیق تر شدم و دیدم انگشتش در یک میله گیر کرده است. وی ادامه داد: سعی کردم خیلی عادی به ادامه صحبت هایم بپردازم اما این کودک ذهنم را مشغول کرده بود. سیستم های تشخیص و پیشگیری از حوادث در لباس مرد عنکبوتی سیاه برای جلوگیری از وقوع حوادث ناخواسته استفاده می شوند . نفس راحتی که از جانب آن پسر بچه شنیدم خیالم را راحت کرد و حسم این بود که خاطره ای خوش در ذهنش به جا مانده است. شاید می توانستم با وضعیت قبلی برنامه را تا آخر ادامه دهم اما کودک تا سال ها این خاطره ذهنش را آزرده می کرد. به نظرم برخورد با مساله اوتیسم هم همین است. باید بزرگترها ابتدا شرایط را درک کنند تا بتوانند به کودکان بهتر کمک کنند.

قناد اشاره کرد: از رسانه درخواست می کنم این جریان ها ادامه دار باشد و مسیولان و نهادها هم بیشتر تلاش کنند اما چه کنیم که غالبا همدیگر را قبول ندارند. آموزش پرورش، وزارت ارشاد، صدا و سیما و … هرکدام ساز خودشان را نزنند و دیگری را نفی نکنند. ما به بچه های مان می گوییم پفک ضرر دارد اما تلویزیون آن را تبلیغ می کند. در چنین شرایط کار انجمن های اوتیسم واقعا سخت است و رسانه ها باید به یاری شان بیایند. علیرضا محمودزاده در پایان بیان کرد: در تلاشم تا بعد از این طیف گسترده تری فیلم را ببینند. من با کمک بیژن میرباقری در تدارک فیلمنامه دیگری با موضوع اوتیسم هستم و امیدوارم وزارت بهداشت و سایر مسیولانی که کاری از دست شان برمی آید به ما کمک کنند. پایان بخش این مراسم دکلمه شعری توسط «تورج» و انداختن عکس یادگاری بود.