نمونه دادخواست تامین خواسته سفته

تنظیم دادخواست تامین خواسته سفته یک اقدام حقوقی ضروری است که به دارنده سفته این امکان را می دهد تا پیش از صدور حکم نهایی، اموال بدهکار را توقیف کرده و از تضییع حقوق خود جلوگیری کند. این فرآیند، به ویژه در مورد سفته های واخواست شده، مزایای قانونی قابل توجهی دارد که از جمله مهمترین آنها معافیت از پرداخت خسارت احتمالی است.

سفته به عنوان یکی از مهمترین اسناد تجاری، نقش کلیدی در روابط مالی و تجاری ایفا می کند. اما در مواردی که متعهد از پرداخت وجه آن در سررسید امتناع می ورزد، دارنده سفته با چالش جدی در وصول مطالبات خود روبرو می شود. در چنین شرایطی، ابزار قانونی «تامین خواسته» به یاری او می آید تا از انتقال اموال بدهکار و از دست رفتن فرصت وصول طلب، پیشگیری کند.

هدف از این مقاله، ارائه یک راهنمای جامع و کاربردی برای تنظیم و ثبت دادخواست تامین خواسته سفته است. در این راهنما، ابتدا به تعریف تامین خواسته، تفاوت آن با دعوای اصلی و اهمیت واخواست سفته خواهیم پرداخت. سپس، شرایط قانونی، مدارک لازم و مراحل گام به گام تنظیم و ثبت این دادخواست را تشریح می کنیم و در نهایت، یک نمونه کامل و عملی از دادخواست تامین خواسته سفته را برای استفاده شما ارائه خواهیم داد.

تامین خواسته سفته چیست؟ درک مفهوم

تامین خواسته به معنای تضمین و حفظ کردن خواسته یا همان حق مورد ادعاست. در واقع، زمانی که یک شخص (خواهان) از شخص دیگری (خوانده) طلبی دارد و نگران است که خوانده پیش از صدور حکم نهایی، اموال خود را انتقال دهد یا پنهان کند، می تواند از دادگاه درخواست «تامین خواسته» کند.

این اقدام یک گام پیشگیرانه است که به دارنده سفته (خواهان) اجازه می دهد تا با صدور قرار از سوی دادگاه، اموال متعهد سفته (خوانده) را تا میزان طلب خود توقیف کند. با این کار، خواهان اطمینان می یابد که حتی اگر رسیدگی به دعوای اصلی مطالبه وجه طولانی شود، اموالی برای اجرای حکم در آینده وجود خواهد داشت.

تفاوت با دعوای مطالبه وجه سفته

باید توجه داشت که تامین خواسته سفته، خود دعوای اصلی مطالبه وجه نیست، بلکه مقدمه ای یا همراهی برای آن محسوب می شود. دارنده سفته ابتدا باید دعوای اصلی مطالبه وجه سفته را مطرح کند. اما برای جلوگیری از اقدامات احتمالی خوانده که ممکن است منجر به از بین رفتن اموال و عدم اجرای حکم شود، می تواند همزمان یا حتی پیش از طرح دعوای اصلی، درخواست تامین خواسته دهد.

اهداف کلیدی تامین خواسته سفته عبارتند از:

• جلوگیری از انتقال اموال یا پنهان کردن آن ها توسط بدهکار.
• تضمین وصول طلب خواهان پس از صدور حکم نهایی.
• ایجاد فشار قانونی بر بدهکار برای پرداخت بدهی.

این فرآیند به خواهان کمک می کند تا با آسودگی خاطر بیشتری مراحل دادرسی را پیگیری کند، زیرا می داند که حقوقش در معرض تضییع قرار نخواهد گرفت. تامین خواسته به نوعی محافظت از طلب خواهان در برابر بی توجهی یا اقدامات عمدی بدهکار است.

نقش حیاتی واخواست سفته در تامین خواسته

واخواست سفته به عنوان یک مرحله حقوقی حیاتی، تاثیر بسزایی در فرآیند تامین خواسته دارد. این اقدام قانونی، نه تنها اعتبار سند تجاری سفته را حفظ می کند، بلکه مزایای ویژه ای را برای دارنده آن به همراه می آورد.

واخواست سفته چیست و چرا اهمیت دارد؟

واخواست، یک اعتراض رسمی و قانونی به عدم پرداخت وجه سفته در سررسید مقرر است. زمانی که سفته ای صادر می شود، متعهد (صادرکننده) باید در تاریخ سررسید، وجه آن را پرداخت کند. اگر متعهد از این امر خودداری کند، دارنده سفته مکلف است ظرف ۱۰ روز از تاریخ سررسید، سفته را «واخواست» کند.

نحوه انجام واخواست:
دارنده سفته باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و فرم واخواست نامه را تکمیل و ثبت نماید. پس از ثبت، این واخواست نامه به متعهد سفته ابلاغ می شود و به این ترتیب، عدم پرداخت وجه سفته به صورت رسمی به اطلاع او می رسد.

واخواست سفته، حکم برگشت زدن چک را دارد و نشان دهنده عدم ایفای تعهد توسط صادرکننده در موعد مقرر است.

مزیت واخواست: تامین خواسته بدون سپردن خسارت احتمالی

یکی از مهمترین مزایای واخواست به موقع سفته، امکان درخواست تامین خواسته بدون نیاز به «ایداع خسارت احتمالی» است. ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی، شرایطی را برای درخواست تامین خواسته تعیین کرده و بند «ج» این ماده به طور خاص به اسناد تجاری واخواست شده اشاره دارد.

بر اساس بند «ج» ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی: «در مواردی از قبیل اوراق تجاری واخواست شده که به موجب قانون، دادگاه مکلف به قبول درخواست تامین باشد.»
این بدان معناست که اگر سفته ای به درستی و در مهلت قانونی واخواست شده باشد، دادگاه مکلف به قبول درخواست تامین خواسته از سوی دارنده سفته است و نیازی به سپردن وثیقه یا خسارت احتمالی از سوی خواهان (دارنده سفته) نیست. این مزیت، بار مالی و اداری قابل توجهی را از دوش خواهان برمی دارد و فرآیند تامین خواسته را تسریع می کند.

پیامدهای عدم واخواست به موقع

چنانچه سفته ظرف مهلت ۱۰ روز از تاریخ سررسید واخواست نشود، دارنده سفته مزایای اسناد تجاری را از دست می دهد. این مزایا شامل امکان درخواست تامین خواسته بدون سپردن خسارت احتمالی و همچنین حق رجوع به ظهرنویسان سفته می شود.

در صورت عدم واخواست، سفته اعتبار یک سند تجاری را از دست داده و صرفاً به عنوان یک سند عادی تلقی می شود. در این حالت، برای درخواست تامین خواسته، دارنده سفته باید شرایط عمومی تامین خواسته را اثبات کند؛ یعنی نشان دهد که خواسته در معرض تضییع یا تفریط است و یا مانند سایر دعاوی عادی، خسارت احتمالی را به صندوق دادگستری واریز کند. این خسارت معمولاً معادل ۱۰ تا ۲۰ درصد مبلغ خواسته است که بار مالی مضاعفی را به خواهان تحمیل می کند.

قوانین مرتبط

برای درک بهتر اهمیت واخواست و تامین خواسته، آشنایی با مواد قانونی مرتبط ضروری است:

• ماده ۳۰۷ قانون تجارت: فته طلب (سفته) سندی است که به موجب آن امضاکننده تعهد می کند مبلغی در موعد معین یا عندالمطالبه در وجه حامل یا شخص معین و یا به حواله کرد آن شخص کارسازی نماید.
• ماده ۳۰۸ قانون تجارت: فته طلب علاوه بر امضاء یا مهر باید دارای تاریخ و متضمن مراتب ذیل باشد: مبلغی که باید تأدیه شود با تمام حروف، گیرنده وجه، تاریخ پرداخت.
• ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی: خواهان می تواند قبل از تقدیم دادخواست یا ضمن دادخواست راجع به اصل دعوا یا درجریان دادرسی تا وقتی که حکم قطعی صادر نشده است در موارد زیر از دادگاه درخواست تامین خواسته نماید و دادگاه مکلف به قبول آن است:
  • الف – دعوا مستند به سند رسمی باشد.
  • ب – خواسته در معرض تضییع یا تفریط باشد.
  • ج – در مواردی از قبیل اوراق تجاری واخواست شده که به موجب قانون، دادگاه مکلف به قبول درخواست تامین باشد.
  • د – خواهان، خساراتی را که ممکن است به طرف مقابل وارد آید نقدا به صندوق دادگستری بپردازد.

آگاهی از این مواد قانونی، به دارنده سفته این امکان را می دهد که با دیدی بازتر و آگاهی کامل از حقوق خود، اقدامات لازم را انجام دهد.

مدارک لازم برای ثبت دادخواست تامین خواسته سفته

برای اینکه دادخواست تامین خواسته سفته به درستی ثبت و به جریان افتد، خواهان باید مدارک مشخصی را تهیه و به دادخواست پیوست کند. دقت در گردآوری این مدارک، از اتلاف وقت و بروز مشکلات احتمالی جلوگیری می کند.

مدارک اصلی و ضروری که باید به دادخواست تامین خواسته سفته پیوست شوند، عبارتند از:

• اصل و تصویر سفته: سفته ای که وجه آن پرداخت نشده است. تصویر سفته برای پرونده دادگاه و اصل آن برای رویت مرجع قضایی لازم است. در برخی موارد نیاز به کپی مصدق سفته است که از طریق دفاتر اسناد رسمی یا دفاتر خدمات قضایی انجام می شود.
• اصل و تصویر واخواست نامه: اگر سفته واخواست شده باشد، واخواست نامه رسمی که از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی صادر شده، مدرکی حیاتی است. این واخواست نامه اثبات می کند که سفته در مهلت قانونی برگشت خورده و دارنده از مزایای اسناد تجاری بهره مند است.
• تصویر مصدق کارت ملی خواهان: برای احراز هویت دارنده سفته و ثبت مشخصات وی در پرونده.
• تصویر مصدق شناسنامه خواهان: تکمیل کننده مدارک هویتی خواهان.
• رسید پرداخت هزینه های قانونی: شامل هزینه واخواست سفته (معمولاً ۲ درصد مبلغ سفته) و هزینه دادرسی بابت ثبت دادخواست. خواهان می تواند این هزینه ها را در نهایت از خوانده مطالبه کند.
• سایر اسناد و مدارک مثبته (در صورت وجود و لزوم): هرگونه مدرک دیگری که می تواند ادعای خواهان را تقویت کند، مانند مکاتبات با خوانده، فیش های بانکی یا هر سند مرتبط دیگر. این مدارک در ستون «دلایل و منضمات» دادخواست ذکر می شوند.

جمع آوری دقیق و به موقع این مدارک، فرآیند دادرسی را تسریع کرده و به دادگاه در تصمیم گیری صحیح کمک می کند.

مراحل تنظیم و ثبت دادخواست تامین خواسته سفته (گام به گام)

ثبت دادخواست تامین خواسته سفته نیازمند طی مراحلی مشخص و دقیق است. با رعایت این گام ها، دارنده سفته می تواند به بهترین نحو حقوق خود را پیگیری کند.

1. مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی:

   اولین گام برای ثبت هرگونه دادخواست حقوقی، مراجعه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی است. در این دفاتر، فرم های دادخواست در اختیار شما قرار می گیرد و مراحل اولیه ثبت و ارسال دادخواست به دادگاه صالح انجام می شود.

2. نحوه تکمیل اجزای دادخواست:

   هر دادخواست شامل بخش های مشخصی است که باید با دقت تکمیل شوند:

   • خواهان: در این قسمت، اطلاعات کامل هویتی و آدرس دقیق دارنده سفته (نام و نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس کامل، شغل، شماره تماس) باید درج شود.
   • خوانده: اطلاعات کامل هویتی و آدرس متعهد سفته (صادرکننده) باید در این بخش ثبت گردد. دقت در آدرس خوانده از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا ابلاغ اوراق قضایی به همین آدرس صورت می گیرد.
   • خواسته: این بخش باید به صراحت هدف از دادخواست را بیان کند. عبارت پیشنهادی: «صدور قرار تامین خواسته بابت مطالبه وجه سفته شماره [شماره سفته] به مبلغ [مبلغ به عدد و حروف] ریال و متعاقباً اجرای قرار و توقیف اموال خوانده به میزان خواسته.»
   • دلایل و منضمات: در این قسمت، تمام مدارکی که به دادخواست پیوست شده اند، باید به صورت دقیق و کامل ذکر شوند. مثلاً: تصویر مصدق یک فقره سفته، تصویر مصدق واخواست نامه، تصویر مصدق کارت ملی خواهان و هر سند دیگری که به عنوان دلیل ارائه می شود.
   • شرح دادخواست: این بخش، توضیح تفصیلی ماجرا و مبنای قانونی درخواست است. در شرح دادخواست باید نکات زیر گنجانده شود:
     • توضیح مختصر جریان صدور سفته، تاریخ سررسید و عدم پرداخت وجه آن.
     • اشاره به واخواست سفته و تاریخ دقیق آن (در صورت واخواست شدن).
     • استناد صریح به مواد قانونی مرتبط، به ویژه مواد ۳۰۷ و ۳۰۸ قانون تجارت و ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی (با تاکید بر بند «ج» آن در صورت واخواست سفته).
     • دلایل درخواست تامین خواسته، از جمله عدم نیاز به سپردن خسارت احتمالی برای سفته واخواست شده یا بیم از تضییع اموال در صورت عدم واخواست.
     • درخواست صدور فوری قرار تامین خواسته و دستور توقیف اموال خوانده.
     • درخواست محکومیت خوانده به پرداخت اصل خواسته، کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه ثبت دادخواست، هزینه واخواست و …) و خسارت تاخیر تادیه از تاریخ سررسید سفته تا زمان پرداخت کامل وجه.

تنظیم دقیق این بخش ها، نه تنها به دادگاه در درک سریع و صحیح موضوع کمک می کند، بلکه شانس موفقیت خواهان در پرونده را نیز افزایش می دهد. در ادامه، یک نمونه کامل و عملی از این دادخواست ارائه خواهد شد.

نمونه کامل و عملی دادخواست تامین خواسته سفته

در این بخش، یک نمونه دادخواست تامین خواسته سفته، بر اساس ساختار قانونی و نکات تشریح شده، ارائه می گردد. این نمونه می تواند به عنوان الگویی برای تنظیم دادخواست شما مورد استفاده قرار گیرد:

ریاست محترم دادگاه عمومی/انقلاب شهرستان [نام شهرستان مربوطه]

با سلام و احترام،

خواهان:

• نام و نام خانوادگی: [نام کامل خواهان]
• نام پدر: [نام پدر خواهان]
• کد ملی: [کد ملی خواهان]
• آدرس کامل: [خیابان، کوچه، پلاک، شهر، کدپستی]
• شغل: [شغل خواهان]
• شماره تماس: [شماره تلفن خواهان]

خوانده:

• نام و نام خانوادگی: [نام کامل متعهد سفته]
• نام پدر: [نام پدر متعهد سفته]
• کد ملی: [کد ملی متعهد سفته]
• آدرس کامل: [خیابان، کوچه، پلاک، شهر، کدپستی]
• شغل: [شغل متعهد سفته]
• شماره تماس: [شماره تلفن متعهد سفته]

وکیل/نماینده قانونی:

(در صورت وجود، مشخصات کامل)

خواسته:

1. صدور قرار تامین خواسته بابت مطالبه وجه سفته شماره [شماره سفته درج شده در بالای سفته] به مبلغ [مبلغ سفته به عدد] ([مبلغ سفته به حروف]) ریال.
2. اجرای فوری قرار تامین خواسته و توقیف اموال منقول و غیرمنقول خوانده به میزان خواسته (برابر با مبلغ سفته).
3. محکومیت خوانده به پرداخت اصل خواسته، کلیه خسارات دادرسی (شامل هزینه ثبت دادخواست، هزینه واخواست و …) و خسارت تاخیر تادیه از تاریخ سررسید سفته تا زمان پرداخت کامل وجه.

دلایل و منضمات:

1. تصویر مصدق یک فقره سفته به شماره [شماره سفته] مورخ [تاریخ صدور سفته] به مبلغ [مبلغ سفته] ریال.
2. تصویر مصدق واخواست نامه سفته مذکور به تاریخ [تاریخ واخواست سفته].
3. تصویر مصدق کارت ملی خواهان.
4. [در صورت وجود: سایر دلایل و مستندات نظیر استعلام دارایی، شهادت شهود و…]

شرح دادخواست:

احتراماً به استحضار ریاست محترم دادگاه می رساند:

۱. خوانده محترم، آقای/خانم [نام و نام خانوادگی خوانده]، به موجب یک فقره سفته به شماره خزانه [شماره سفته] و به مبلغ [مبلغ سفته به حروف] ریال، متعهد گردیده اند که در سررسید مورخ [تاریخ سررسید سفته] وجه مذکور را در وجه اینجانب خواهان پرداخت نمایند. رونوشت مصدق سفته مذکور به پیوست تقدیم حضور است.

۲. علی رغم فرا رسیدن سررسید مقرر و مراجعات مکرر اینجانب، خوانده محترم از پرداخت وجه سفته امتناع ورزیده اند که به همین دلیل، سفته مذکور در تاریخ [تاریخ واخواست سفته] به موجب واخواست نامه قانونی (که تصویر مصدق آن نیز ضمیمه است) واخواست گردیده است.

۳. نظر به اینکه سفته مذکور مطابق مقررات قانونی واخواست شده است و به استناد بند ج ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی، دادگاه محترم مکلف به قبول درخواست تامین خواسته بوده و خواهان از ایداع خسارت احتمالی معاف می باشد، لذا اینجانب جهت حفظ حقوق قانونی خود و جلوگیری از هرگونه تضییع احتمالی اموال خوانده، مستنداً به مواد ۳۰۷ و ۳۰۸ قانون تجارت و مواد ۱۰۸، ۱۱۷ و ۱۲۱ قانون آیین دادرسی مدنی، تقاضای صدور فوری قرار تامین خواسته از اموال منقول و غیرمنقول خوانده محترم به میزان وجه سفته را دارم.

۴. لذا، با تقدیم این دادخواست، از محضر ریاست محترم دادگاه، موارد ذیل مورد استدعاست:

• صدور قرار تامین خواسته به مبلغ مندرج در سفته و دستور اجرای فوری آن (پیش از ابلاغ به خوانده در صورت وجود شرایط ماده ۱۱۷ ق.آ.د.م).
• صدور حکم بر محکومیت خوانده به پرداخت اصل وجه سفته به مبلغ [مبلغ سفته به حروف] ریال.
• محکومیت خوانده به پرداخت کلیه خسارات قانونی وارده اعم از هزینه دادرسی، هزینه واخواست و خسارت تاخیر تادیه از تاریخ سررسید سفته تا زمان پرداخت کامل وجه.

با تشکر و احترام فراوان،

[نام و نام خانوادگی خواهان / وکیل]

[امضاء]

[تاریخ ثبت دادخواست]

نکات کلیدی و ملاحظات حقوقی مهم پس از ثبت دادخواست

پس از تنظیم و ثبت دادخواست تامین خواسته سفته، کار دارنده سفته به پایان نمی رسد، بلکه نیاز به پیگیری و رعایت نکات حقوقی مهمی وجود دارد تا فرآیند به سرانجام مطلوب برسد.

مهلت تقدیم دادخواست دعوای اصلی

اگر درخواست تامین خواسته قبل از دعوای اصلی مطالبه وجه سفته به دادگاه ارائه شده باشد، خواهان مکلف است ظرف ۱۰ روز از تاریخ صدور قرار تامین، نسبت به تقدیم دادخواست اصلی مطالبه وجه اقدام کند. عدم رعایت این مهلت ۱۰ روزه می تواند منجر به لغو قرار تامین خواسته شود و تمام تلاش های قبلی بی ثمر بماند.

توقیف اموال

پس از صدور قرار تامین خواسته، دادگاه دستور توقیف اموال خوانده را صادر می کند. در این مرحله، خواهان می تواند اموال قابل توقیف خوانده را به دادگاه یا اجرای احکام معرفی کند. این اموال می توانند منقول (مانند حساب بانکی، خودرو، اثاثیه) یا غیرمنقول (مانند ملک، زمین) باشند.

باید به استثنائات دین نیز توجه داشت. برخی اموال مانند مستثنیات دین (شامل منزل مسکونی مورد نیاز، اثاثیه ضروری زندگی، ابزار کار و…) قابل توقیف نیستند. خواهان باید با آگاهی از این موارد، اموالی را معرفی کند که توقیف آن ها از نظر قانونی بلامانع باشد.

پیگیری اجرای قرار

نقش خواهان در پیگیری اجرای قرار تامین خواسته بسیار مهم است. پس از صدور قرار، خواهان باید از طریق دایره اجرای احکام دادگستری، پیگیر اجرای صحیح و سریع قرار باشد. معرفی اموال، همکاری با مامورین اجرا و ارائه اطلاعات لازم، بر عهده خواهان است.

تفاوت با تامین خواسته چک

اگرچه تامین خواسته چک و سفته شباهت های زیادی دارند، اما تفاوت های جزئی، به ویژه در مورد مهلت ها و شرایط خاص واخواست وجود دارد. برای مثال، مهلت واخواست سفته ۱۰ روز از تاریخ سررسید است، در حالی که چک از لحظه عدم پرداخت قابلیت برگشت زدن را دارد. شناخت این تفاوت ها به انتخاب مسیر حقوقی صحیح کمک می کند.

در پیگیری امور حقوقی، سرعت عمل و دقت در رعایت مهلت های قانونی، نقش حیاتی در موفقیت پرونده دارد. کوچکترین غفلت می تواند منجر به تضییع حقوق شود.

مشاوره حقوقی

امور حقوقی، به ویژه در زمینه اسناد تجاری و تامین خواسته، پیچیدگی های خاص خود را دارند. لذا، توصیه اکید می شود که دارندگان سفته پیش از هرگونه اقدام، از وکیل متخصص در این زمینه مشاوره حقوقی دریافت کنند. یک وکیل مجرب می تواند شما را در تمام مراحل، از تنظیم دادخواست و پیوست مدارک تا پیگیری اجرا و دفاع در دادگاه، یاری رساند.

نتیجه گیری

تامین خواسته سفته، ابزاری قدرتمند در دست دارنده این سند تجاری است تا در مواجهه با عدم پرداخت متعهد، از حقوق خود محافظت کند. این اقدام پیشگیرانه، با توقیف اموال بدهکار، اطمینان از وصول مطالبات را افزایش داده و از هرگونه تلاش برای تضییع اموال جلوگیری می کند.

در این مقاله، به تفصیل به مفهوم تامین خواسته، نقش حیاتی واخواست سفته (که امکان تامین خواسته بدون سپردن خسارت احتمالی را فراهم می آورد)، مدارک لازم و مراحل گام به گام تنظیم و ثبت دادخواست پرداخته شد. همچنین، یک نمونه کامل و عملی از دادخواست تامین خواسته سفته ارائه گردید تا راهنمای شما در این مسیر باشد.

آگاهی از قوانین و رعایت دقت و سرعت عمل در فرآیندهای حقوقی، کلید موفقیت در پیگیری مطالبات است. همواره توصیه می شود برای جلوگیری از هرگونه خطا و اطمینان از صحت اقدامات، از خدمات مشاوره حقوقی متخصصین بهره مند شوید. با این آگاهی و پشتیبانی حقوقی، می توانید با اطمینان خاطر بیشتری حقوق قانونی خود را در مراجع قضایی پیگیری کنید.