آستارا؛ شهرستانی با چهار گذرگاه مرزی بین المللی

وجود مرزهای فعال زمینی بزرگراهی – ترانزیتی دریایی و همچنین راه آهن بین المللی آستارای جمهوری اسلامی ایران و آستارای جمهوری آذربایجان شهرستان مرزنشین بندر آستارا را به کانون تجارت خارجی حمل و نقل ترانزیت صادرات غیرنفتی و واردات شمال ایران تبدیل کرده است و با نقش آفرینی ممتاز آستارا در زمینه تجارت و صادرات بیش از ۸۰ درصد صادرات استان گیلان از گذرگاه های مرزی بین المللی آستارا انجام می شود. آستارایی که با ۹۷ هزار نفر جمعیت در حاشیه دریای خزر و همسایگی کشور جمهوری آذربایجان قرار دارد با موقعیت خاص سوق الجیشی خود در شرایط کنونی نقش مهمی در تجارت و صادرات ملی جمهوری اسلامی ایران ایفا می کند و این شاهراه های چهارگانه برون مرزی که از قابلیت های تجاری استان گیلان هستند دستیابی صادرکنندگان به بازارها و فرصت های اقتصادی اوراسیا را تسهیل و بستر جهش تولید ارز آوری و صادرات ملی ایران را فراهم کرده اند.

گذرگاه های مرزی همواره به عنوان یکی از موتورهای محرک اقتصاد کشورها شناخته می شوند که نه تنها تسهیل کننده صادرات و واردات هستند بلکه زمینه ساز رشد اقتصادی رونق کسب و کارهای محلی ایجاد اشتغال جذب سرمایه گذاری و تقویت روابط بین المللی بین کشورهای همسایه نیز محسوب می شوند و در دنیای امروز کشورهایی که به خوبی از ظرفیت های مرزی خود بهره برداری کرده اند توانسته اند جایگاه اقتصادی برتری در عرصه بین المللی کسب کنند.

اهمیت مرزهای تجاری جمهوری اسلامی ایران در شمال کشور و بویژه در استان گیلان و شهرستان مرزی بندر آستارا در شرایطی که کشور با تحریم های اقتصادی مواجه است بیش از هر زمان دیگری آشکار شده است و ما شاهد هستیم که گمرکات مرزی چهار گانه در آستارا به عنوان یک فرصت طلایی برای توسعه گیلان نقش حیاتی در واردات و صادرات ملی و حفظ ارتباط تجاری با کشورهای همسایه ایفا می کنند و ترددهای صادراتی از نوع کامیون های ترانزیتی و همچنین ریلی در این مرزها به طور مستقیم معیشت هزاران نفر را تحت تأثیر قرار داده و افراد بسیاری به واسطه فعالیت در امور مرزی و صادراتی مشغول به فعالیت و کسب و کار هستند.

فعالیت گمرک در چهار گذرگاه مرزی آستارا 

گمرک آستارا از گمرکات قدیمی و فعال جمهوری اسلامی ایران است و با توجه به افزایش صادرات کالاها از کشور به مقصد کشورهای همسایه این گمرک شمال ایران روزهای پرترددی را سپری می کند. گمرک آستارا در حوزه زمینی بزرگراهی و اتومبیل رو دریایی و ریلی فعال است و یکی از قدیمی ترین و مهمترین گمرکات جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود. گمرک و مرزهای زمینی ریلی بزرگراهی و دریایی آستارا نقش مهمی در جابجایی کالا بین کشورهای حوزه خلیج فارس و کشورهای حوزه قفقاز و CIS دارند و اداره کل گمرک آستارا به عنوان یکی از فعال ترین گمرکات کشور که در امور بندری ریلی واردات و صادرات قطعی ورود و خروج موقت تعاونی مرزنشینان ترانزیت داخلی و خارجی کارنه تیر بین المللی مبدا و مقصد کارنه تیر کاپوتاژ امور مسافری مرجوعی امانت های پستی و قضایی فعال است احترام به مراجعین داخلی و خارجی و ارائه حداکثر تسهیلات قانونی به خدمت گیرندگان را جزو وظایف ذاتی و اجتماعی خود می داند و فعالیت گسترده ای در مرزهای شهرستان دارد.

فعالیت گمرک در هر شهری خصوصا در شهرهای مرزی همواره عامل پیشرفت و توسعه آن منطقه محسوب می شود و مرز و گمرک آستارا در شمال غربی استان گیلان به دلیل موقعیت اقتصادی و استراتژیکی بینظیر و وجود مرزهای چهار گانه پیشانی اقتصادی ایران است و نقش مستقیمی در معیشت و اشتغال مردم شهرستان مرزنشین آستارا دارد.

وجود دو فاکتور مهم صادرات و واردات کالا از شاخصه های مهم گمرک آستارا است که این مرز را به کانون صادرات و واردات کالا به کشورهای خارجی هم مرز و همسایه با ایران تبدیل کرده است و بهبود زیرساخت ها و رفع محدودیت ها می تواند به توسعه پایدار و افزایش بهره وری گمرکات مرزی آستارا کمک کند. با وجود ظرفیت های عظیم مرزهای چهار گانه آستارا همچنان با چالش های زیرساختی روبه رو هستند و مهمترین مشکلات این مرزها شامل کمبود نیروی انسانی و تجهیزات گمرکی عدم حضور کامل دستگاه های اجرایی و خدماتی در مرزها فقدان امکانات استاندارد برای تسهیل ترانزیت تجارت و نبود زیرساخت های مناسب برای پذیرش حجم بالای صادرات و همچنین مسافر است. 

نقش آستارا در  کریدور شمال – جنوب

راه اندازی کریدور شمال به جنوب از سمت شهرستان مرزی آستارای جمهوری اسلامی ایران به رشت که به عنوان کریدور توسعه جمهوری اسلامی ایران با اوراسیا اروپای شرقی و به ویژه با روسیه مطرح است به عنوان یک طرح کلیدی در حوزه اتصالات زیرساختی و اقتصادی می تواند در تقویت منافع مشترک کشورهای در حال توسعه منطقه نقش مهمی ایفا کند. جمهوری اسلامی ایران می تواند از طریق کریدور شمال – جنوب و مرز آستارا حلقه وصل جنوب و شمال اوراسیا باشد و آسیای مرکزی و روسیه را به هند پیوند دهد و زیرساخت اقتصادی در قالب اوراسیای بزرگ را تقویت کند.

حلقه مفقوده این کریدور راه آهن رشت به آستارا است چرا که راه آهن آستارای (ایران) – آستارای (آذربایجان) فعال بوده و اگر قطعه رشت به آستارا متصل شود این کریدور با تقاضای بسیار زیادی از سوی کشورهای همسایه ایران مواجه می شود.

مرز دریایی آستارا 

دریای خزر و مرز دریایی آستارا با وجود مجتمع بندری این شهرستان جدا از بحث مرزهای ریلی بزرگراهی و زمینی تنها گزینه بدون دردسر جهت شکل دهی کریدور صادراتی و ترانزیتی ما بین ایران و روسیه است. ایران و روسیه به لحاظ دریایی با یکدیگر هم مرز بوده و کارشکنی های همسایگان در تعلل خدمات گمرکی به محصولات صادراتی ایران به روسیه دیگر نمی تواند خللی در ترانزیت دریایی فی ما بین ایجاد کند و امید می رود کشتیرانی تجاری ایران در دریای خزر برای ارتباط بیشتر با روسیه بیش از پیش در آستارا با انجام لایروبی در مجتمع بندری آستارا قوت بگیرد تا بتوان بار صادراتی و ترانزیتی با روسیه را افزایش داد.

مرز از جاذبه های اقتصادی و گردشگری آستارا

علی درمانی -سرپرست فرمانداری شهرستان مرزی بندر آستارا- در این رابطه در گفت وگو با خبرنگار نکستونز با بیان اینکه مرزهای زمینی ریلی دریایی و بزرگراهی آستارا از مهمترین جاذبه های اقتصادی و گردشگری این شهرستان  هستند و باید به خوبی از این ظرفیت استفاده شود اظهار کرد: آستارا تنها شهرستان کشور است که به طور همزمان از مسیرهای ارتباطی زمینی دریایی ریلی و بزرگراهی برخوردار است و با تکمیل پروژه راه آهن رشت به آستارا این شهرستان از ظرفیت ریلی ملی نیز بهره مند خواهد شد.

وی با تاکید بر اینکه باید از این ظرفیت ها برای تقویت اقتصاد منطقه کاهش نرخ بیکاری ایجاد اشتغال پایدار و رونق تجارت ملی بهره گرفت گفت: این شهرستان به دلیل موقعیت استراتژیک خود و برخورداری از مرزهای ریلی بزرگراهی دریایی و زمینی دارای اهمیت فوق العاده ای است که کمتر شهرستانی بطور همزمان از این ظرفیت ها و پتانسیل باهم برخوردار است و مشکلات موجود در مرزهای این شهرستان باید با تدبیر مسئولان کشوری استانی و شهرستانی رفع شود.

درمانی با بیان اینکه این شهرستان مرزنشین استان گیلان موقعیت مهمی دارد و باید اقدامات لازم را برای حضور تجار و بازرگانان در آستارا به جهت سرمایه گذاری و ایجاد اشتغال فراهم کرد افزود: زیرساخت ها و امکانات موجود در پایانه مرزی موقت و جدید آستارا باید ارتقاء یابد تا معضلات تجار و مشکلاتی چون صفوف کامیون ها در پشت مرز رفع شود. هرچه امکانات و تجهیزات در این مرز مهم کشور افزایش یابد خروجی کار در امر صادرات و واردات از این مرز بهبود یافته و رونق اقتصادی بیشتری را در این منطقه از کشور شاهد خواهیم بود.

نماینده عالی دولت در شهرستان مرزی بندر آستارا تاکید کرد: در راستای حل مشکلات مردم تجار و کامیون داران دستگاه های متولی باید در پایانه مرزی جدید آستارا مستقر شده و خدمات مناسب را به فعالان حوزه تجارت ارائه کنند.

سرپرست فرمانداری شهرستان مرزی بندر آستارا با بیان اینکه ساخت راه آهن آستارا به رشت به عنوان تکمیل کننده کریدور شمال – جنوب تحولی راهبردی در مبادلات تجاری و ترانزیت کالا در منطقه و به ویژه با روسیه ایجاد خواهد کرد و مقام معظم رهبری و ریاست جمهوری بر ساخت آن همواره تاکید دارند اظهار کرد: دو کشور ایران و روسیه برای سرعت بخشیدن به تکمیل کریدور شمال – جنوب  در تلاش هستند و ساخت راه آهن رشت – آستارا به عنوان تکمیل کننده کریدور شمال به جنوب تحولی راهبردی در مبادلات تجاری و ترانزیت کالا در منطقه ایجاد خواهد کرد.

۸۰ درصد صادرات استان گیلان از مرزهای آستارا 

صادق برزگر -ناظر گمرکات گیلان- نیز در همین رابطه در گفت وگو با خبرنگار نکستونز با بیان اینکه بیش از ۸۰ درصد صادرات گیلان با وجود عدم اتصال خطوط ریلی آستارا به رشت از مرزهای این شهرستان انجام می شود اظهار کرد: بیش از ۸۰ درصد صادرات گیلان با وجود عدم اتصال خطوط ریلی آستارا به رشت از مرزهای این شهرستان انجام می شود و با اتصال این خط ریلی پیشرفت چشمگیری در توسعه اقتصادی و اشتغال جوانان در این منطقه مرزنشین از کشور انجام می شود.

به گزارش نکستونز در حال حاضر  مرز دریایی آستارا در مرحله لایروبی قرار دارد و مرزهای زمینی و بزرگراهی فعال بوده و در بخش ریلی نیز کالاها در مرز و بارانداز ریلی آستارا در مرز جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان به شیوه حمل و نقل ترکیبی و با کامیون ها از بارانداز به نقاط مختلف کشور حمل می شوند و بعد از تکمیل کریدور ریلی شمال – جنوب حمل و نقل کالاها با قطار صورت خواهد گرفت و با اتصال راه آهن آستارا به رشت در حوزه ترانزیت کالا و ارزآوری از آن تحول اساسی روی خواهد داد و امید می رود با تکمیل این مسیر آهنی سنگین و پرپیچ و خم به همت مسئولان کشور شاهد سرعت در انتقال کالاها و رونق تجارت و ترانزیت خارجی و شکوفایی اقتصادی برای کشور عزیزمان ایران استان گیلان و شهرستان مرزنشین بندر آستارا باشیم.

پایان خبر نکستونز